İTİRAFLARIM, Tolstoy

İTİRAFLARIM
Tolstoy

Tolstoy bu eserine, İtiraflarım, adını vermiş olsa da, bana göre, Dine (Tanrı'ya) Nasıl Geri Döndüm, şeklinde bir başlık daha uygun olurdu. Eğer bu bir itiraflar serisiyse, pek içten gelmedi bana. Biyografik bir durum pek yok ortada. Maksim Gorki'nin Çocukluğum, Ekmeğimi Kazanırken ve Benim Üniversitelerim üçlemesi ile kıyaslanmayacak ölçüde biyografiden çok uzak bir eser bu. Belki de eser demekten öte bir şey bu: Felsefi Özeleştiri, denilebilir mi?! Fakat işin içinde üstad Tolstoy olunca, insan yine de şöyle bir düşünüyor...

Kitapta ipe sapa gelmez şeylerden bahsedilmiyor elbette. Tolstoy'un hayatın içinde kendini kaybetmesi ve arayışı anlatılıyor. Kendisi sıkça intiharı düşünüyor olsa da, çoğu insan gibi buna cesaret edemiyor ve o, bunun için başka tanımlar getiriyor; intihar edememenin gerekçelerine... Tolstoy "hiççilik" ile başladığı yolculuğuna sonunda -bir çeşit mistik cümlelerle- hidayete ererek bitiriyor.

Dini, Tanrı'yı, Peygamber(leri), Varlığı, İnsanı ve çoğunlukla kendini sorgulayan bir yazı bu. Belki arada kendinizi de sorgularsınız bunu okurken. Mantıklı ve oldukça düşündürücü aforizmalara da rastlıyoruz.

Diğer kitap yorumlarım için tıklayınız

SUÇ ve CEZA, Dostoyevski

SUÇ ve CEZA
Dostoyevski

Bordo/Siyah ekibine peşinen teşekkür ediyorum. Harika bir basım ve sunum olmuş. Ellerinize sağlık.

Okuduğum diğer Dostoyevski romanlarına göre oldukça anlaşılır ve yer yer heyecanlı denilebilcek bir eser olduğunu söyleyebilirim. Kült bir eser olduğu için benim yapacaüğım yorumun hiç bir etkisi olmayacğaı gibi, böylesi devasa bir esere yorum yapmayı da kendime yakıştıramıyorum. Tüm bunları, yazarını, yazıldığı dönemi ele alarak söylüyorum. 

Kitabın önsözünde, Robert Browning'in bir sözünden bahsediliyor ki bu söz ile bu koca kitabı özetliyor neredeyse: "I go to prove my soul!" Yani, Ruhumu sınayacağım, diye çevirilebilirmiş. Bu cümle bana göre, Raskolnikov'un (Dostoyevski) cinayeti neden işlediğinin ipucunu veriyor gibi. 

Böylesi kitapları okumanızı diliyorum.

Diğer kitap yorumlarım için tıklayınız

Yeni yıl için, bir iki şey

Gençken, yakam bağrım açık karda koşuşturur, saat mevhumunu yitir, doyasıya akşamlara kadar eğlenirdim arkdaşlarımla, kar topu oynayarak. Kurşun işlemez diye düşünürdüm. Biri karşımda ateş etse, mümkün değil göğsümü delip geçemez, ölmem ben, derdim. Bedenim öyle miydi gerçekten bilmiyorum, ancak zihnim ve özgüvenim çelik gibiydi.

Yıllar geçti -ki 1970'den başlayıp 2015'e dayandı. 45'lik bir herif oldum dolayısıyle. Eh, şükür ki, baba da oldum. Babalık payesini almama katkıda bulunan eski eşime ve kızıma da şükranlarımı sunuyorum. Zihnim ve özgüvenim zaman içersinde defalarca sakata uğradı, çok uğraştılar onları yitirmem için, ve çok da uğraşan oldu benimle, onları tekrar edinmem için. Yitirilmesi için de, edinilmesi için de uğraşanlara şükranlarımı sunuyorum. Onlar olmasaydı dengemi sağlayamayacaktım, etrafımı göremeyecektim. Var olsunlar...

Ben bir denge ustasıyım artık; bir tarafım kor ateşler içerisinde, bir tarafım engin denizler... Ateşe düştüğümde, ah!, dememeyi; denize düştüğümde de, oh!, dememeyi öğrendim. Her iki durum için: Şükürler olsun, şükürler olsun, diyebilmeyi öğrendim...

Para! Bakın para, tamamiyle matematiksel bir unsurdur. Kaybedilebiliyor ve kazanılabiliyor. Bir civa misali, elde tutulması güç bir şey. Güvenemezsiniz ona. Yaşantınızı ona bağlamayın. Para gibi size dost gelenler de var bu dünyada, onlarsız yaşanmaz diye düşünüyor olabilirsiniz. Harcanabilir olup olmadıklarına bakın. Birikmiyorsa dostluk, bilgi gibi çoğalmıyorsa, çekip gitmeyi, terk etmeyi de bilmelisiniz. Paraya gelişine vurun, harcayın onu; o tüm bunları hakediyor!..

Nasihatı falan kısa kesip, bu yazıyı yazmamın nedenine dönecek olursam; hepinize sağlıklı, huzurlu ve bereketli bir yıl dilediğimi bilmenizi isterim.

2015 gerçekten ama gerçekten her birimiz için hayırlı, sağlıklı, huzurlu ve bereketli bir yıl olsun!

Murat Dicle

MELEK

"Siz melekleri anlatır mısınız bana? Bu karda kıyamette ne diye böylesine sevecen, gülümsemeniz eksiksiz ve hevesle oradan oraya uçuşarak iyilikler yapar durur, hiç yılmaz mısınız, insanların kanatlarınızı kopartacağını bile bile? Bir kelebeğin ömrü kadar bile sürmeyecek belki gününüz; bu soğuk, kasvetli, ışıltılı -ki kanatlarınızdan yansıyan güneşindir bu- yer yüzünde. Nedir sizin burcunuz, nedir adlarınız, doğuruldunuz mu, doğurtuldunuz mu, çiğ sütten de mi emdiniz, yoksa neşeden, huzurdan mı beslendiniz? Nedir, nasıldır bir melek olmak? Ve neden bir kadın olarak?.."

"On iki burcun, on iki yükseleni ve ayın ve marsın ve güneşin ve daha bilmediğiniz nice gezegenin etkisiyle, tabir yerindeyse, 1001 burcun bir karakteri olarak, bir hurcun içinden tesadüfi gibi görünen, fakat bilerek içinden çekilen, onun doğurmadan, bir nevi doğurtularak, ol demesiyle olan mahlukatlardan başka neyiz ki biz? Adımız, sen; burcumuz, sen; yediğimiz, içtiğimiz, etten, sütten. Kanatlarımız ipekten, tenimiz kadifeden, bakışlarımız derinden, sözlerimiz inceden, dokunuşumuz ürperten; işte budur aslında kadın olmamıza neden? Erkek vardı ilk, bilirsin; sonra gelişti, kadın olarak indi; ve kadın da gelişti, melek olarak indi; daha az, çok daha az sayıda, daha yoğun, çok daha yoğun bir yaradılışla. Melek, melekler dediniz siz, biz de neden olmasın, melekleriniziz sizin, dedik. Şimdi, ne sen bana karış, ne de ben sana! İçine ne doğarsa, onu yaşa. O, içine ilkin indirir neyi yapman gerektiğini. Yapmadığında gerilmen, huysuzlaşman bundandır işte. İlkin içine inenin peşine git. Ve biz, sadece bunu söylemek için geldik. Ömrümüz, kanadımızın kopmasıyla değil, senin umudunun, gönlünden kopup düşmesiyle yitiyor. Umudun varolduğu sürece varız..."

"Ve, bir kadından da güzel. Ve bir kadın kadar konuşkan. Bir söyleyene, on söyleyen. Umutların yitirilmemesini umut eden: Melek..."

Murat Dicle

İçine düşmek

Ağzının içine düştü ilk.
Ümitlendin; düştü ya ağzının içine...
Düşünemedin; işi bu oysa!
Aklına düştü, O
Senin ağzının içinde,
Sen onun dışında;
Ta çok uzaklarda.
Aklın, onun en dibinde...

Murat Dicle