Matem bitsin artık, düğün başlasın...

İnsan çoğu zaman etrafındakilerin farkına varmaz; kimin zalim, kimin iyi, kimin sevgili ve kimin bir hiç olduğunu göremez... Farkına vardığımız tek şey, etrafımızdakilerin sayısal değeridir. Sayısal olarak kalabalık varsa şayet, etrafımızda dostlar, arkadaşlar, insanlar var deriz, kendi kendimize. Ve kendi kendimize yine deriz ki: ne mutlu bana, yalnız değilim... Oysa hep yalnızızdır!.. Fakat öyle bir gün gelir ki, bir kişi, sende farkındalık uyandırır. Hiç ama hiç farkında olmadığın bir duyguya kapılmana sebebiyet verir. Asla! dediğin bir duygunun onda yeşerdiğini görürsün. İncitmeden büyütürsün içinde, sakınırsın hep, herkesten ve her şeyden; kimsecikler bilmez senden başka!..

Cinsini, cibiliyetini bilmediğim bir ağacın altında oturuyordum, ve ay, yarımdan hallice bizden epey uzaktı. Tek değildim ve tek dileğim de değildi, böylesi güzelliklerin altında yalnız oturmak. Yanımda, sadece benim kendi kendime sevdiğim, kendisinin bunu bildiği ancak beni sevemediğini sürekli söyleyen bir kadın vardı. Seviyordu beni ama öyle değil işte; benim onu sevdiğim gibi değildi sevgisi... Kimbilir belki de düşündüğümün aksine, benim onu sevdiğim gibi seviyordu beni. Oysa ondan duyduğum tek şey, biz dostuz, istemiyorum! oldu hep... Ne denebilir ki başka!.. Yalan söylüyorsun, ağzın yalan söylüyor, gözlerin aksini söylüyor, yüreğin sözlerine gülüyor mu demeliydim? Belki çok şey söylemeliydim, seni seviyorum, demekten başka. Biliyorum... En korkuncuydu, seni seviyorum, demek! Çünkü, karanlıktı, ay vardı, çimenlerin üstünde bir sen bir de ben vardım, yaprakların hışırtısı ve uzaktan gelen insanların gülüşmeleri vardı sadece. Seviyorum seni, demeden bile ürküyordun oysa benden; ama seviyordun beni, biliyorum; uzaklaşamıyor, kaybetmek de istemiyordun. Sen mezarcıydın oysa, kalbine gömdüğünle yaşamayı bilen, bir mezar taşı kadar dik yürüyen, korkulması gerekendin sen; ürkmesi gereken de ben... Ayın altında ağaç, ağacın altında ben ve yaprakların hışırtısıyla karışan uzaktan gelen insan gülüşmeleri ve sen; yüreğinde bir tabut taşıyan öte dünyanın meleği, onun sevgilisi, benden çok ötesi; işte sen: mistikler kraliçesi, mezalık bekçisi, dünyanın en korkulası kişisi; İstemiyorum, dese de, hep sevdiriyor kendini... Ahhh, ben nasıl kapıldım bu rüzgara! Rüzgar mıydı ki oysa? En fırtınalı havalarda alabora olmayan ben, üfürüksüz bir bakışın, cıvıltılı sözlerin ve yaydığı sıcaklığın karşısında devrildim, yittim suyun derinliklerine; tıpkı zıpkının ucundaki balinanın, balıkçıyı dibe çekmesi gibi... Avım, avladı beni! Ta derinlere çekerken nefessiz kaldığımda anladım sana aşık olduğumu, seni çok sevdiğimi ve sen ne dersen de, senden vazgeçemeyeceğimi...

Bıçak Arası nasıl bir şey, demiştin Konyalı Etli Ekmek restoranın önünden geçerken. Ben, bilmiş bilmiş, tandır et, falan demiştim. Oysa dün Bıçak Arası'nın kıymadan değil, ince kıyılmış kuşbaşından Etli Ekmek olduğunu öğrendim, restoranın mönüsüne bakarken. Hafif bir tebessüm yayıldı yüzüme ve yine aklıma düştün sen...  Hep düşüyorsun ya zaten, bahane aramaya gerek yok, aklımda hep sen, hep sen, hep sen... Fikrimi geçtim, Ay'a zikrim oldun, dileğim sen oldun hep Ay Dede'den... Bıkmış mıdır acaba benden?! Çık aklımdan git, n'olursun, allasen... Hayır, hayır... Gitme, n'olursun kal! ben giderim, denerim gitmeyi senden öteye. Düşünmemeye çalışırım seni, başımı kuma gömer, gezdiğimiz, geçtiğimiz yerlere gitmemeye çalışırım. Aklıma düşmemen için ölü taklidi yaparım; ölmüş balık gözüyle bakarım güneşe, aya ve her şeye. Gitme sen, kalman gerek buralarda -ki senin varlığına ihtiyacı olanlar var etrafında. Kal sen, kal!..

Dün sohbetimizde sana çok güldüm, yaptığın espriyle. Ben restoranda Mevlana yedim, dedim, sen, Mevlana ne olursan ol, yine gel, dedi ama beni ye demedi, dedin. Biraz gülüştük, şakalaştık, esprilerin bokunu çıkarttık, ve tükettik "benim seni sevdiğimi, senin de, benim seni sevdiğimi bilmiyormuş, oralı değilmişiz" anlarını. Ve başladı yine, senin itmelerin, benim hüzünlü sözlerim; senin üzülmelerin -ki bana, benim, boş ver üzülme, deyişlerim... Yine ayrıldık, tıpkı daha öncesindekiler gibi. Yine uzaklaşmak istedin, bir kaç kez daha yaptığın gibi. Telefonunu ya da mesajlarını bekliyorum, biliyorum gelecek, daha önceleri olduğu gibi. Yanlış anlamayacağım, çünkü zaten biliyorum beni sevdiğini; kabul etmiyorsun ya işte bunu, üzülüyorum, çok üzülüyorum be sevgili...

Aklımdan çıkmıyor, o gece seni yolcu etmek için servisi beklediğimiz anlar; hele, servis kapısında bana sımsıkı sarılışın, ilk defa bedenlerimizin birbirine değişi... Ne büyük mutluluktu o an benim için. Neler vermezdim bir ömür boyu böylesi sarılışlar için. Hep, hep sarılman, hiç, hiç gitmemen için, neler vermezdim, neler!.. Zor mu ha, böylesi mutlulukları yaşamak, zor mu?! Bu kadar gerilmen, kendini kendi içine, onunla kendini aynı tabuta gömmen, doğru mu ha?! Nereye kadar gidecek bu böyle, ne kazanacaksın, ödülün ne olacak?! Onun tabutunu cilalerken kazandığın takdir, söndürdüğün bu canlı kalbimin vebalinden alacağın günahı bertaraf edebilecek mi?! Öte tarafa geçtiğinde bir gün, iyi etmişsin kızım, iyi etmişsin mi diyecekler sence?! Ödülün şu olacak belki: En iyi bekleyen, en iyi ıskalayan, burnunun dibindekini göremeyen, kalpleri karartan, en, ama en kadın kişi, çok şey yapıp, hiç yaşamayamamış hatun kişi ödülü... Yüzünü tabuttan çevir, dön bana, sımsıkı sarıl şimdi. Hadi!..

Özür dilerim, tüm bunları yazdığım için özür dilerim. Tabut dediğim için, ölü dediğim için özür dilerim. Mezarcı dediğim için... Ama gerçekler var şimdi, yaşayanlar için. Sen için, ben için. Ölmedik daha, hayat bize göz kırpıyor; Ay gibi, yıldızlar gibi... Seni sevdiğim için özür dilerim, sana aşık olduğum için. Seni zor duruma soktuğum, bana üzülmeni sağladığım için... Özür dilerim, özür dilerim, özür dilerim...

Yazacak çok şey var, yüzüne söylenecekler var. Seninle yapılacak, seninle yaşlanacak kadar yaşanacak çok şeyler var. Koca bir dünya var, yaşayanlara yetecek kadar. Matem bitsin artık, düğün başlasın...

13.04.2014
Murat Dicle

ÖLMÜŞ EŞEK, Aziz Nesin

ÖLMÜŞ EŞEK
Aziz Nesin

Sakarya'ya gelmeden önce -ya da geldim de tekrar İstanbul'a uğrayıp tekrar Sakarya'ya geri dönmeden önce, Bakırköy tren istaysonunun üstündeki köprüde bulunan bir kitapçıda rastladım bu kitaba. Aha, dedim, antika bir kitap buldum.  :) Düşün Yayınevi Mizah Serisi, Yeni Matbaa, İstanbul - 1957. Fiyatı mı? Fiyatını duyunca antika olmadığını anladım. Bildiğiniz iki lira... 2 TL'ye aldım. :)

Gelelim kitaba. Aziz ustamız -ki şahsen benim çok hoşuma giden- yine harika bir öykü/roman çıkartmış ortaya. Hiciv sanatının inceliklerini gayet güzel kullanmış. Bu defa toplumsal vurdumduymazlıkları eleştirmiş. Kitabın sonunda ayrıca iki kısa öykü de var ve bu öyküler de yine eleştiri içermektedir. Hem halkı hem de kamu hizmetlerini mizahi bir dille eleştiriyor üstad.

Ölmüş eşek, arkadaşı Eşek Arısına, tahtalıköyden mektuplar yazıyor. Ölmenin mi yoksa yaşamanın mı zorluğunu dile getiriyor. Ölmüş Eşek, aman, diyor, ölmek, yaşamaktan da zor...

Kitaptaki Ölmüş Eşek'i ben Aziz Nesin'in kendi olarak algıladım. Ölen kişinin, camia tarafından sevilmeyen  bir gazeteci/yazar olduğu anlaşılıyor. Aziz Nesin, ölsem de çile çekmekten kurtulamam, demiş sanki, ta 1957'den. Yine isabetli bir tahmin atmış ortaya bu öyküsü ile. Vaktiyle bu ülkedekilerinin yüzde bilmem kaçının "aptal" olduğu tahmininde yanılmadığı gibi; Ölmüş Eşek ile, kendisinin öldükten sonra da çile çekeceği tahmini yanlış değil gibi...

"Yaşarken, insanların bana verdiği gözyaşlarını, imbikten üzüm suyu çeker gibi kahkahaya çevirmeye çalıştım; insanlarin hep, hep gülmeleri için."

 Ya işte böyle... Yazar bizleri güldürürken -ki oysa ağlayacak halimize güleriz hep, düşünmemizi, gerçekleri düşünmemizi diledi hep. Ölmüş Eşek'ten bir alıntı yaparak bitireyim yazımı:

İşte sevgili öğrencilerim, dedi, uzun zamandan beri açtığımız kafataslarında görmediğimiz beyin budur. İnsan bedeninde, bademciklerden, kör barsaktan daha faydasız, zararlı bir uzuvdur. İnsan kafatasında teşekkül eden beyin isimli bu ur'un, insan başını belaya sokmaktan başka bir işe yaradığı görülmemiştir. Şimdi merhumun daima başının neden belaya girdiğini, daha iyi anlıyoruz.

* Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

KIŞ GÜNLÜĞÜ, Paul Auster

KIŞ GÜNLÜĞÜ
Paul Auster

Bu yazarın okuduğum ilk kitabıdır. Yazarın anılarını anlattığı kitabı ile başlamak iyi oldu bence. Böylece ileride kitaplarını okuduğumda kendisini daha iyi analiz edebileceğim.

Paul Auster, 3 Şubat 1947 senesinde New Jersey kentinde doğmuştur. Yazar anılarını anlatırken kendi yaşamında bir ileri bir geri gidip gelmektedir. Kendinin, kendine yazdığı bir dil kullanılmış.

Kitap bir anı romanı diye edebi olmaktan uzak sanılmasın. En azından bana göre anlatım dili çok farklı geldi. İlginç bir anlatım şekli.

Okumamnızı diliyorum.

 * Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

KOCA KIZ SENİ

Delisin sen be kızım,
Zır deli...
Zillere basıp kaçan çocuklar gibi,
Bir gösterip,
Bir saklıyorsun kendini...
Delirtiyorsun beni,
Bunun bal gibi farkındasın,
Öyle değil mi?!

Koca kız seni!
İnat ediyorsun,
Kabul etmiyorun beni;
Kafan karışık tabii,
Koyver kendini,
Hadi!..

1.4.2014
Murat Dicle

KIRKI DEVİRMİŞ MİNİK KEDİ

Sor bak bi!
Göreceksin nasıl da kıvırdığını.
Hele bi git sor,
Çekinme,
Göreceksin dediğim gibi.

Aşka gelirim demişti;
O zaman ben de bekliyorum,
Demiştim...
Ama şimdi öyle demiyor;
İterim seni, diyor.
Gelirsen beni sevmeye,
Döverim seni, demeye getiriyor...

Sor bak bi!
Sen de göreceksin,
Benim neler çektiğimi...
Ah! bi ben bilirim,
Bi ben bilirim...

Küçük seni!..
Kırkı devirmiş minik kedi...
Küçücük aklınla,
Sallarsın anca memelerini,
Gelmez ama benim gibisi.
Kaparlar seni,
Limon gibi sıkarlar,
Memelerini.
İstemezdin oysa değil mi,
Seni böyle ellemelerini?!
Dedim ya,
Gelmez daha benim gibisi...

Hadi git sor şimdi bi!
Sen de sor,
Gör bak ben neler çekmişim,
Yaşa sen de...
Sen de göreceksin;
Kâr kalacak ancak
Ellediğin memeleri,
Seni def ederken
Kırkı devirmiş bu minik kedi,
Kahkahalarıyla üzerken seni...

31.3.2014
Murat Dicle

MEYHANE, Emile Zola

MEYHANE
Emile Zola

İçki her türlü kötülüğün başıdır, diyor yazar bu romanıyla adeta... Mutlu bir başlangıcın, içki ile nasıl acı bir şekilde son bulduğuna şahit oluyoruz.

Gervaise, Lantier ile çocuk denilecek bir yaşta birlikte olur ve köylerinden kaçıp, Paris'e yerleşirler. Paris'te kısa bir süre güzel bir yaşam süren -ki henüz resmi evli değillerdir- bu çift, bir müddet sonra paralarını tüketirler. Lantier yarım yamalak eve para getirecek işlerde çalışır. Asıl işi şapkacılıktır. Bu arada iki de çocukları vardır. Bir gün, Lantier evi terk eder. İki çocukla baş başa kalan Gervaise, yeni ve yabancı olduğu bir mücadeleye girer. Çamaşırcılık yapmaya başlar. Bu sırada Coupau ile tanışır. Coupau, Gervaise'i sever ve onunla evlenmek ister. Gervaise sürekli kaçar, çünkü artık evlilik defterini kapatmıştır. Erkeklere güvenmemektedir. Fakat Coupau peşini bırakmaz. Oldukça efendi tavırlar sergileyen bu aşık, sonunda Gervaise ile evlenmeyi başarır. Gerçekten her şey güzel başlar. Ta ki o olay oluncaya kadar...

Emile Zola'nın doğal bir dille anlattığı bu hikaye sizi içine çekecektir. Yazar oldukça etkili yazmış. Okumanızı dilerim.

 * Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

KiMYA HATUN, Saide Kuds

KiMYA HATUN
Saide Kuds

Yazarın kadın olmasından mı yoksa gerçekten bunlar yaşandığından mı bilinmez, bu kitaptaki erkeklerin neredeyse tümü "kötü"; özellikle Mevlana ve Şems... Soğuttu bu kitap beni, Mevlana'dan da Şems'den de!..

Kerra Hatun oldukça güzel bir kadındır. Kocası öldükten bir sonra kendisiyle evlenmek isteyen Mevlana'ya varır. Kitaba göre bu yaptığı en büyük hata olacaktır. Belki de Kerra Hatun'un kibrinin cezasını -ki kitapta kibriyle ilgili bir belirti yok, bu benim tahminim- bu şekilde vermiştir. Kerra Hatun'un kızı Kimya, genç kızlığına Mevlana'nın haremindeyken adım atar. Oldukça dikkat çekici güzelliği olan Kimya Hatun'a "küfürbaz, lanet ve afaki" bir adam talip olur: Tebrizli Şems...

Anlatımı güzel ve akıcı. Kimya Hatun'un evliliğinden ziyade, çocukluğundan evliliğine kadar olan kısıma daha çok yer verilmiş kitapta. Beğeneceğinizi umuyorum.

 * Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

Ne ol ne de olma

Ne iste ne de bekle
Ne de ne de dinle
Ne ol ne de olma
Ne bak ne de gör
Ne kal ne de dur
Ne var ne de yok
Ha sen ha da bok

Murat Dicle

Ekmek taş olur bazen...

Bir çocuk taş da atar, tükürür de, bu öldürenin mazereti olamaz; dedik ya çocuktur diye... Kafası yarıla yarıla büyütülen bir kısım neslin, bugün, dün veya gelecekte, hakkını aradığı için öldürülenlere, oh olsun, demelerini de yadırgamamak gerek. Onlar kin, nefret ve vicdansızlıkla büyütülmüşler. Şimdi sizler ne deseniz deyin, onlar için boş laftan öteye geçmeyecektir. Yarın seçim olsun yine aynı partiye oy verecekler, yarın aynı yanlışı yine yapacaklar, yine sadece bu dünyada kendilerinin yaşadığını ve insanların sadece kendileri için var olduğunu düşünecekler. Allah'a yakaracaklar, yetimin hakkını bir yandan yalayıp yutacaklar, öldürecekler, ölenlere, oh olsun, diyecekler. Değişmeyecek yani bunlar. Zor...

Peki ne yapmalı?
Biz tüm bunlara katlanmayı başarmalı, onların bir yandan doğal yollardan ölmesini beklerken, bir yandan da yeni, yepyeni bir nesil yetiştirmeliyiz. Bu yeni neslin yetiştilmesinin önüne geçenlerin önüne geçerek, dur, demesini bilmeliyiz. Savaş, bu bahsettiğimiz kişilere karşı değil, sisteme, bu tip düşüncelere sahip kişilerin üretimini sağlayanlara karşı olmalıdır; algı gücü yükek, hümanist ve akıllı bireylerin yetişmesinin önüne geçenlere karşı olmalıdır bu savaş.

Yitirilenler için ağıt yakmaktan başka yapılacak hiçbir şey yok belki şuanda; ancak hiçbir ağıt da yitirilenleri geri getirmeyecektir, biliyoruz değil mi bunu da?!

Hadi şimdi çocuklarımızı karşımıza alalım -kin, nefret gibi duyguları aşılamadan- aklın yoluyla geleceklerini, yaşayacakları bu ülkeyi nasıl tasarlayabilecekleri doğrultusunda nasihatlar verelim. Ancak öncesinde, bu nasihatlara sıkı sıkıya bizler sarılalım -ki çocuklarımız da inansınlar tüm anlatılanlara.

Tümün hayrına olması adına yapılan eylemlerde yaşamını yitirenlere Allah'tan rahmet diliyorum.

Murat Dicle

Karamsar

Bastığım her adımda çıkan sesler kulağıma yiyecek bir şeyleri çağrıştırıyor. Epey vakit oldu bir şey yemedim. Her adımda bir, kağıt helvamdan bir ısırık alıyormuşum gibi geliyor bana. Olmayan kağıt helvamdan. Ah şimdi olsaydı yiye yiye ne güzel giderdi.

İnanılacak gibi değil, koca İstanbul'da E-5 kar nedeniyle kapandı ve hiç bir araç Çobançeşme'den öteye geçemiyor. Yürüyoruz; otobüslerden, minibüslerden ve hatta özel araçlardan inenlerle birlikte -tıpkı bir eyleme gidercesine- evlerimize, sevdiklerimize ya da belki bilinmeyen bir yere... Yani şimdi düşünüyorum da, bu karda, yollarda yürüyen insanların her birinin aklında kimbilir neler vardır. Şu ilerideki kadın... Kimbilir ne düşünüyor, başına önüne eğmiş öylece yürüyor. Üşüdüğü ve yağan karın yüzüne gelmemesi için mi öyle başı önünde, kapşonunu siper etmiş yüzüne? Peki ya, oğluyla yürüyen şu adam... Gerçekten oğlu mu acaba? Belki dayısı ya da amcasıdır. Kimbilir belki de çocuğu kaçırmıştır ailesinden. Çocuk küçük ya, ne bilsin kaçırıldığını; oynuyor bir yandan yerdeki karlardan kartopu yaparak ve adama atarak...

Akşamın sekiz otuzunda yollarda yürüyen, işten çıkıp bitab düşmüş olması gereken bu karzedelerin, oldukça yorgun görünmesi gerekirken, nereden gelir bu enerji? Nedendir bu oynaşmalar, cıvıldaşmalar?! Herkes, yani belli ki tanıdıklar aralarında kartopu oynuyorlar. Ne mutlular ama öyle... Yalnız yolculuk edenlerin kimi karda oynaşanlara bir müddet bakıyor ve yollarına devam ediyorlar, kimi de hiç görmemiş gibi öylece süzülüp gidiyorlar yanlarından, sanki bir belaya bulaşmamak için büyük adımlarla uzaklaşıyorlar. Gidene takıldığım yok da, şu karda oynaşan, gençlikten biraz geçkince olan insanlara taktım kafayı. Devam eden kar yağışı nedeniyle -okulların tatil olmasına sevinen çocuklar gibi- yarın işyerlerine gitmeyeceklerine, gidemeyeceklerine mi sevinirler de böylesine çoşarlar bu soğukta? Allah canınızı almasın emi! Ne mutlular öyle... Peki ben niye mutlu değilim?

Bir sigara olsa belki beni mutlu ederdi şimdi. Birinden istesem kesin ikram eder bir dal sigara, ama bunu yapacak kadar kendimi güçlü hissetmiyorum. Hadi ama dostum, alt tarafı bir sigara, ne gücünden bahsediyorsun, dilencilik yapmıyorsun ya, iste birinden n'olur sanki? Yapamam, yapamam! Benim için çok zor bir şey bu. Zaten sigaraya başlayalı bir sene bile olmadı. Hay allah neden başladım ki bu merete. Nasıl isterim, kimden isterim bir sigara? Yapamam, yapamam!.. Neler yaptın neler!.. Bir sigara istemekten mi çekiniyorsun şimdi? Evet çekiniyorum. Utanıyorum. Param olmadığını anlıyacaklar gibi geliyor bana. Yahu abartma sende! Nereden bilecekler parasız olduğunu? Sigaranın bittiğini, evde bir karton sigaran olduğunu söylersin, falan filan yani. Yalan mı yok sigarasız kalan insan için. Git iste birinden. Al bak şu ilerideki adam yeni bir sigara yaktı. Git ve rica et! Yapamam, yapamam... Adi herifin tekisin dostum sen. Neyini yapamayacakın, neyini? Al tarafı bir dal sigara işte. Sen değil misin yanında çalışan adamın bir maaşını ödeyemeyip bir de üstüne yarım maaş kadar adamdan borç alan? Ha buna ne diyeceksin?! "Yapamam, yapamam..." da neymiş öyle. Bal gibi yapabilirsin. Git birinden bir sigara iste! İstemiyorum, vazgeçtim. İçmeyeceğim!..

Hem küçücük şeyler için onurlu davranışlar sergiliyorum, hem de bir yandan, her şey yoluna girecek teranesiyle milleti söğüşlüyorum. Bilerek mi yapıyorum peki bunu? Elbette hayır. Bari ödeyebilsem. Ödeyemiyorsan niye istersin be adam? Valla ne güzel meslek edinmişsin kendine. He valla, orospu çocukluğundan ne farkı var değil mi? Aynen!.. Şu taşın altında para var mıdır acaba? Haha! Kafayı yemişsin oğlum sen, sıyırmışsın! Yürü git yoluna. Baksam ne çıkar? Belki de gerçekten para vardır. Ya da bir külçe altın vardır. Yok yahu, külçe altın olsa onu nasıl satarım ki? Demezler mi nereden aldın bunu diye? Derler tabii. En iyi çıkacak şey bir deste para olsa gerek. Hadi olsun olsun bir kese çeyrek altın da çıkabilir. Bir kesede kaç çeyrek altın vardır? Şimdi bir kese çeyrek altın mı yoksa bir deste iki yüz TL mi daha kıymetli. Bunu bir ara araştırayım. İlginç yani, bak şimdi kararsız kaldım. Fakat şu an, nakit, "keş" para çıksa daha makbule geçer. Yeminlen geçer... Saçmalaya saçmalaya benzin istasyonuna kadar geldim bile. Aferin bana.

Bu istasyonun içinde bir lokanta var. Yandım Çavuş Ayranı diye de tabelası var. Hele bu karda soğukta ne iyi gider bol köpüklü bir ayran. Tuzlu tuzlu, açlığımı da bastırır. Şimdi yoldan bir adam beni durdursa ve dese ki: Bir dal sigara mı yoksa bir bardak bol köpüklü ayran mı içmek istersin? Ben ısmarlayacağım. Evet güzel soru! İkisi de sözel olarak "içme eylemi" içeriyor. Ayranı gerçekten içeriz. Peki ya sigarayı? Sigara aslında içilmez, tüttürülür. Böylece, no smokink, ne demek daha iyi anlıyorum. Elin oğlu ne güzel açıklamış kardeşim. Açıklar abi, onlar eloğlu. "Elin yaptığı, bele çok gelirmiş." Neyin neye yaptığı ne gelirmiş?! Saçmalama yahu! Kafandan uyduruk atasözleri mi üretiyorsun şimdi de? Haha... Yemişim kafasını. Sigara içemedikten sonra, Yandım Çavuş Ayranı içemedikten sonra ben neyleyeyim bu kafayı.

"Heyy seksi leydi, ay layk yu for..." Bu ne lan! Şarkıya bak... Oh, şimdi bu karda seks yapsam ne feci bir şey olurdu ha! Kiminle yapmayı düşünüyorsun dostum? Ne bileyim ben ya! Şarkıda "seks" diyince, birden seksim geldi işte. Neyseki gelip geçici bir şeydi bu. Paran yok, pulun yok, seks düşünüyorsun. Yani şimdi bir kadın çıksa dese ki sana, bir dal sigara ver vereyim, verebilcen mi ablama ki sana versin? Offf, off... Nereden geliyor bu ses... Araba sıcak tabii, müzik seksi, eh elde de sigara, park etmişler benzin istasyonuna, tütürüyorlar. Allah bilir ya ayran da içmişlerdir lokantadan. Yasak değil mi lan istasyonda sigara içmek? Şimdi ben şikayet etmez miyim sizi? Gidip söyleyeyim, burada sigara içemek yasak, ancak bana bir dal sigara veririseniz sizi ispiyonlamam mı desem acaba? Acabalar kovalasın oğlum seni. Yürü git yoluna. Haklısın bir dal sigara istersem düşük bir adam gibi görünürüm, değil mi? Tam bir paket istemek caizdir sanırım. Sanma! Soldan ağrı yürü yoluna abicim. Devam et! Nasıl devam edeyim ben, nasıl? Yılmışım ben, bitmişim ben. Sıkılmışım, içim boşalmış. Bitmişim ben. Bunu daha önce demiştin, bitmişim, diye. Derim, derim işte. Biten ben değil miyim? İstediğim kadar derim işte. Diyecem, diyecem... Çocuksun sen! Evet çocuğum. N'olmuş?! Ebenin nikahı olmuş. Ya öyle mi, ne zaman?.. Yürü abicim, yürü; soldan soldan devam et, geç ayranlı lokantayı, geç istasyonu. Devam et yoluna...

Yoluma!.. Yolum yol mu ki benim? Sormak lazım. Yarına bir planım yok. Tıpkı bu yolun beni götürdüğü gibi yürüyorum öylece hayatımda. Yol olduğu sürece yürüyorum. Ya yol biterse diye bir planım yok. B, C planlarını bırak, bir A planım bile yok. Kedim? Vallahi bir kedim bile yok. Ya olsaydı? Keserim lan o kediyi. Yerim! Karnım aç benim... Yazık be! Çok yazık sana be adam. Düşmüşsün sen! Bitmişsin harbiden! Kedilerden, taşların altlarından medet umuyorsun sen! Bir sen, bir ben, bir de kızımız olacaktı halbusiki! cümleten. Püfff... Kulağa Mükemmel Gelen Cümlelerin Mükemmel Anlaşılmazlığı dalında Oskar veriyorum size beyfendi. Oskar değil lan o, Pulitzer olacaktı. Pulitzer de değil ki ibnenin evladı; Nobel, Nobel... Vayyyy, Nobel'i de biliyosun ha? Aferin lan! Hadi yürümeye devam et, az kaldı evine... Evim değil orası benim. Evim değil! Değil evim. Evim değil evim. Hom sivit hom, değil. Değil bi'sikim benim. Evim yok benim. Neyin peki?.. Düşmüşlüğümden haz alıp, bana kucak açıyormuş gibi görünerek, iyilik meleği payesinde olduğunu sanan, sağda solda bunları anlatarak, ne iyi bir insan, övgülerini alarak, oysa bana her türlü orospu çocukluğunu yapan ama benim de sanki hiç bunları yapmamış gibi görmezden geldiğim, ve gerçekte tanrısının kuralları altında bir gün ezilecek olan bir günahkarın evinde kalıyorum: Kardeşimin; orospunun önde gideninin... Anam da orospu!.. Peki sen? Ben de orospu çocuğuyum, ama hiç değilse, önde gideni değilim; anamdan ötürü benim orospu çocukluğum... Gerçekte orospu çocuğu değilim aslında. Ben anama orospu dediğim için, doğal olarak orospu çocuğu oluyorum. Ama değilim. Benimki bir nevi ironi yani. Yani fahişelik yaptıkları için orospu demedim, kaltaklık yaptıkları için orospu dedim sadece. Kaltak ne demek, biliyor musun?.. Ne bileyim, ne? Bana ne? Beni rahatlatıyor ya bunları söylemek, anlamı da olmayı versin. Her şeye anlam yüklememek gerek. Pis manyak, deyince rahatlayamıyorum; ancak "orospu" dediğimde -ki R'lere basa basa söylediğimde- çok feci rahatlıyorum. Orgazmın bir tık altında rahatlama bu... Bak şimdi düşündüm de, dünyanın en büyük küfrü "kemik" olsa mesela. Oğlum sen var ya sen, kemiksin, hatta kemiğin önde gidenisin... Vayyy, bana ha. Kemik ha?! Anamı gözümün önünde şeyetseydin de bunu demeyeydin. Bittin oğlum sen. Kemik ha!.. Haha!.. Alo, akıl hastenesi mi? Burada bir salak var, gelin alın bunu çabuk! Saçmalıyor! Gelirken ekmek arası köfte getirin... Ha bir de tek dal sigara da getirin... Ben mi, yani sadece toplum bilincine sahip bir vatandaş olarak şikayet ediyorum. Bu adamı bir an önce dertop etmelisiniz... Gelirken şeyleri unutmayın ama... Ge-ri-ze-ka-lı-se-niiii... Saçmala, saçamala bakalım. Nereye kadar gidecek bu saçmalalamar böyle. Aman heri boşver, gittiği yere kadar gider işte. Yol nereye gidiyorsa, oraya kadar gider işte. Sıkıntı yok. Sıkıntı yok! Eve yaklaşıyorum. Benim olmayan eve. Sığındığım eve...
  

Diğer öykülerim

• Duru Aşk
• Ben Bir Aptal
• Bende Bir Şeyler Var!
• Girizgâh
• Taciz

BİNBOĞALAR EFSANESİ, Yaşar Kemal

BİNBOĞALAR EFSANESİ
Yaşar Kemal

1876’da Türkmenle Osmanlı arasında Çukurova’da bir savaş oldu. Osmanlı Türkmeni yerleştirmek, toprağa çekmek, ondan vergi almak, onu asker etmek istiyordu. Türkmense buna karşı koyuyordu. Dövüş beter oldu, bu dövüşte Türkmen yenildi ve iskan edildi. O gün bugündür bu yenilginin acısı, iskanın kepazeliği hiçbir Türkmenin yüreğinden çıkmaz.

Savaşta yenilmelerine, zorla iskan edilmelerine, sürülmelerine karşın Türkmenin hepsi buna boyun eğmedi iskandan sürgünden kaçanlar gene eski yaşamlarını, konup göçmeyi sürdürdüler. Ama gittikçe Yörüklük zorlaşaral bugünlere geldi, hele bugünlerde çekilmez bir hal aldı.

Toroslar’da Aladağ’ın kayağında Yörük Karaçullu Obası, uzun yıllardır Çukurova’da temelli yerleşecek bir toprak parçası bulamamıştır ve Çukurova Türkmenin, yörüğün, Aydınlın yörüğün yaylağıdır. Yörükleri ne bu kışlaktan,ne bu yaylaktan kolay kolay ayıramazsın, ölürler.

Beşi altı Mayısa bağlayan gece bir Ayin-i Cem düzenlenir. Bu gece Hidrallez gecesidir. Denizlerin ermişi İlyas’la karaların ermişi Hızır buluşacaklardır. Dünya kurulduğundan bu yana bu iki ermiş her yıl, yılın bu gecesinde buluşurlar. Eğer bir yıl buluşmayacak olsalar, denizler deniz, topraklar toprak olmaktan çıkar. Eğer onlar buluşmazlarsa; kıyametin habercileri Hızır’la İlyas olacaktır. Hızır’la İlyas’ın buluştuğu an bir mağrıptan, biri maşrıktan iki yıldız doğar, yıldızlar Hızır’la İlyas’ın buluştuğu yerin üstüne kayarak gelirler, tam Hızır’la İlyas birbirlerinin elini tutarken onlar da birleşirler, tek bir yıldız olurlar.Hızır’la İlyas’ın üstüne ışık olup sağılırlar. Hızır’la İlyas’ın el ele tutuştuğu, yıldızların gökte birleştiği an dünyada her şey durur. Dünya bir

 an için ölür. Sonra her şey birden uyanır. Dehşet bir yaşam patlar. İşte bu gece sabaha kadar insanlar birleşen yıldızları görmek için tepelere, dağ başlarına çıkarlar. Kim ki gökyüzünde yıldızların birleştiğini görür o anda ne isterse olur, işte yine bir Hidrallez gecesinde bütün oba, Aladağ’da yaylak, Çukurova’da kışlak dileğinde bulunacaktır ama o gece obalılar verdikleri sözün hilafına, gizlice kişisel dilekte bulunurlar.

Ermiş olarak gördükleri Demirci Haydar Usta’da on iki yaşındaki torunu Keremle birlikte kayağın yamacında iki yıldızın birleşmesini izlemeye koyulur. Bu arada Haydar Usta torununa sen daha tertemiz melek gibisin diyerek, mutlaka sana görünür. Aladağ’da yaylak, Çukurova’da kışlak isteyeceksin der. O gece Haydar Usta’nın artık uykusu gelip gözleri kapandığı sırada gökten iki yıldız kopup hızla birbirlerine doğru gelirler. Kerem de bütün oba gibi Çukurova’da kışlağı ben napayım diyerek, bir şahin dileğinde bulurunur.

Obanın Çukurova’da kışlak bulması imkansızdır. Her yer zamanında paylaşılmış. Kimse Yörükleri Çukurova’da istememekte düşman gözüyle bakmaktadır. Obanın atık iki umudu kalmıştır. Biri Yörüklerin en güzel kızı Ceren’dir. Hasan Ağa’nın oğlu yangındır Ceren’e ve Hasan Ağa’nın da yüz bin dönümden fazla toprağı vardır. Hasan Ağa’nın oğlu Yörüklere, eğer Ceren’i bana verirseniz bende size çiftliğin bir köşesinde yer veririm; köy kurarsınız demektedir fakat Ceren, Oktay Bey’le evlenmek istemez. Onun gönlü Halil’dedir. Bütün oba Ceren’i Oktay Bey’le evlendirebilmek için yediden yetmişe çalışırla ama nafile.

Diğer şansları da Demirciler Ocağı Piri Haydar Ustanın 3 yılda gece gündüz demeden yaptığı altın işlemeli kılıçtır. Zamanında Rüstem Usta bir kılıç yapıyor on beş yıl çalışıp kılıcını padişaha götürüyor. Rüstem usta kökten sürme, ocaktan yeşerme değil, daldan eğme, çıraklıktan gelme. Padişah bakıyor kılıca, hayran kalıyor dile benden ne dilersen Rüstem Usta diyor. Rüstem Ustadır dize gelip senin canının sağlığını dilerim padişahım diyor. Padişah, benim canımın sağlığından sana ne fayda dile benden ne dilersen. Rüstem Ustadır, padişahım

diyor, bize kışlak gerek, yerliler bizi perişan ediyor. Padişahtır, bir ferman haykırıyor yürü git Aydın ilini senin obana verdim diyor.

Haydar Usta, büyük bir umutla Adana’ya gider önce ramazanoğullarına sonra bütün büyük ağaların kapısını çalar, kimi Haydar Usta’yla görüşmek istemez, kimi de Haydar Usta’nın cebine iki kuruş koyup onu yollamaya kalkar. Haydar Usta’nın artık umutları iyice körelmektedir en son çare İsmet Paşa’nın kapısını çalar, dışarı çıktığı sırada İsmet Paşa’nın yanına giderek Türkmen yörüğünün yaşadıklarını hararetli hararetli anlatır ve kılıcını gösterir. İsmet Paşa kılıca bakar ve güzel bir kılıç deyip yoluna devam eder. Son olayda birlikte Haydar Usta’nın Çukurova’ya vardığında da bütün obanın umutları tükenir. Yörükler zaman içinde Çukurova’nın zorlu şartlarında azalır azalır ve tükenirler. Binboğalar Efsanesi bir kültürün bitişinin hikayesidir.

(Alıntıdır. Bu sefer üşengeçlik yaptım ve yorum yapmadım. Harika bir eser. Herkesin okumaını diliyorum. Murat)

SİYAH SÜT, Elif Şafak

SİYAH SÜT
Elif Şafak

Elif Şafak'ın otobiyografik romanıdır. Zaman zaman tebessüm ettiren, naif bir roman diyebilirim. Belki tam anlamıyle kendini ifşa etmiş olmasa da, İç Sesler Korusu ile kendi hakkında epeyce bilgiler iletmektedir okuyucuya. Kitap Latif Demirci'nin çizgileriyle de bir bütünlük sağlıyor. Elif Şafak'ın hallerini gayet güzel çizmiş üstad.

Komedi veya tebessüm ettirici bir kitap değil bu aslında. Elif Şafak'ın hamile klamadan hatta evlenmeden bir kaç sene öncesinden başlıyor hikaye. Öncelikle yazar, kadın bir yazarın hem kariyer yapmasını hem de bir ane olmasını irdeliyor. Ancak ne kadar da irdelese de kader denilen şeyin önüne geçemiyor. Eyup adlı biriyle tanışıyor ve evleniyorlar. İsteyerek ya da istemeyerek, bilinmez, Elif Şafak hamile kalıyor. Ve süreç başlıyor. Bu süreç sadece Elif Şafak için değil, hamilelikle tanışan her kadının okuması gereken bir süreç. Çünkü bu süreç içerisinde -ki çocuk soğduktan sonra daha da kuvvetli etkileri var- bir takım hezeyanlar ve yılgınlıklar baş gösteriyor. Kitabın başında da belirtildiği gibi, bu kitap bir "Yeni Başlaynlar İçin Postpartum Depresyon" kitabıdır. Elif Şafak ile aynı süreci yaşayanların, bana bir haller oluyor, demelerinin bir açıklaması, çözümü gibi konuları ele alınıyor.

Kadınlar kadar erkeklerin de mutlaka okuması gereken bir eser. Özellikle erkeklerin empati kurabimesi adına önemli konular ele alınıyor, roman tadında bir anlatımla.

 * Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

AÇLIK, Knut Hamsun

AÇLIK
Knut Hamsun

Yazarın okuduğum ilk kitabıdır. Knut Hamsun'un bu kitabı yazarken, bir gemide, bizzat açlık çekerek yazdığını öğendim. Ayrıca gerçek adı Knut Pedersen'dir. İlk olarak Knut Hamsund olarak adını değiştirdiyse de, bir baskı hatası yüzünden adı, KNUT HAMSON olarak kalmış ve yazar da buna ses etmemiştir.

Anlatılan öykü yer yer absürdlükler içermektedir. Belli bir konuyu, daha iyi bellettirmek adına böyle uygun görmüş yazar, absürd anlatımlar kullnarak. Yazar, açlık temasını oldukça iyi yansıtmış romana. Yer yer roman kahramanın yerine koymadan edemiyor insan kendini; böylece, kahramanın çektiği açlık, evimizdeki her türlü konfora rağmen rahatsız edecek seviyeye geliyor. Kimi zaman mutfağa gidip bir şeyler yemek; kimi zaman ise, mutfaktan kolayca bir yiyecek almanın ayıplığı akla geliyor -ki romandaki kahramanın onca zorluk içerisinde olduğunu okuduğumuzda.

Ancak bana göre, romanda anlatılan açlık değil, bizzat kazanılmayan para ile insanların karnını doyurmaması gerektiğidir. Hak edilmeyen kazançlara bir göndermedir bu roman aslında. Romanda, kahramanımızın diliencilik seviyesine düştüğü görünse bile, çoğu zaman veren el durumunda karşımıza çıkmaktadır. Kahramanın oldukça belirgin bir gururu vardır -ki bu gururdur aslında onun açlık çekmesine sebep. Gurur, romandaki en absürd tasvirdir. Belki bu derece gurur taşıyan insanları görmek zor olacaktır etrafımızda. Ancak yazar bunu -bilerek olsa gerek- okuyucunun kafasında daha iyi yer etmesi adına, açlığın ve haksız kazancın vereceği düşüklüğün ne menem bir şey olduğunu vurgulamak istemiştir.

 * Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

HAYALET HİKAYELERİ, Pınar Kür

HAYALET HİKAYELERİ
Pınar Kür

Yorum yapmaya değmeyecek kadar vasatın altında bir kitap. "Böö" tadında hayalet hikayeleri işte. 

Sen o kadar oku, Sorbon morbonlarda doktora felan ver, sonra gel bu kitabı yaz... Ee bari bi zahmet kendinizi de camdan aşağı ataydınız!..

Pınar Kür'ün ilk okuduğum şeysi. Sanmıyorum ki bundan sonra bir başka Pınar Kür şeysi okuma cesareti göstereyim. Kocaman SIFIR veriyorum. Keşke geçen sene, fırlattığım duvarda kalsaydı, bu kitap!

 * Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

SOKRATES, Paul Strathern

SOKRATES
Paul Strathern

Paul Strathern, 90 Dakikada serisi ile ünlü filozofların hayatlarına kısa bir bakış atmamıza olanak sağlamış. Yalın bir dille, okuyucu yormayacak şekilde yazılmış bu seri kitapları okumaktan zevk alacağınızı umuyorum. Her biri seksen sayfalık kitaplardır bunlar.

Sokrates M.Ö. 470'de, Atina'ya yirmi dakikalık uzaklıktaki Lykabettos'un bir köyünde dünyaya gelmiştir. Babası taş ustası, annesi ise bir ebeydi. Başlangıçta babasının yanında çırak olarak devam etmiştir. İlk olarak Atinalı filozof Anaxagoras'ın öğrencisi olduğu sanılıyor. Genç Sokrates, erken dönem felsefesi yanında matematik ve astronomi eğitimi almıştır.

ARISTOTELES, Paul Strathern

ARISTOTELES
Paul Strathern

Paul Strathern, 90 Dakikada serisi ile ünlü filozofların hayatlarına kısa bir bakış atmamıza olanak sağlamış. Yalın bir dille, okuyucu yormayacak şekilde yazılmış bu seri kitapları okumaktan zevk alacağınızı umuyorum. Her biri seksen sayfalık kitaplardır bunlar.

(M.Ö. 384) Aristoteles Chalkidike yarımadasındaki Stagira'da doğar. (M.Ö. 370) Ane babasının ölümünden sonra, amcası Proxenos, küçük Aristoteles'i Lidyia sahilindeki Atarbeus köyüne götürür. (M.Ö. 367) 17 yaşında Platon akademisine girer. Platon bu dönemler Sicilya'da olduğundan, doğa bilimcisi Eudoxos tarafından eğitilir. Ancak başka -daha az güvenilir- kaynaklarda ise, Aristoteles'in otuz yaşlarına kadar bir miras yedi gibi yaşadığını ve daha sonra kendini felsefeye verdiği yazılmaktadır...

...(M.Ö. 342) Makedonya kralı Philipp, Aristoteles'i Pella'daki sarayına on üç yaşındaki velihat İskender'i eğitmesi için getirir. (M.Ö. 336/335) İskender, babasının ölümünden sonra tahta geçer. (M.Ö. 334) Aristoteles Atina'ya geri döner ve kendi okulu Lykeion'u (Lise) kurar. Bu okulun adı, ders esnasında ve tartışmalarda ileri geri yüründüğünden, Peripatektikler olarak kalmıştır...

Kitabın içeriğinde Aristoteles'in hakkında daha fazla bilgi ve kendisinin sözleri bulunmaktadır. 

 * Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

ARMAGEDON, Aydoğan Vatandaş

ARMAGEDON
Aydoğan Vatandaş

Bu kitabı bir hikaye/roman gibi yazsaydı yazar, oldukça ilgi çekici olabilirdi. Belki ortaya bir kaç ciltlik bir eser çıkardı.

Türkiye'nin İsrail ile yakınlaşmasıyle başlayan ve günümüze değin süren olayların ele alındığı bu araştırmada, Aydoğan Vatandaş, Türkiye'nin şuan içinde bulunduğu duruma gayet güzel bir açıklık getiriyor. Belki fazlasıyla antiseminist gelebilir bu kitap size. Ancak daha önce okuduğum, Gordon Thomas'ın GİDEON'un CASUSLARI adlı eserde de İsrail'in amaçlarının ne olduğunu okumuştum -ki kitapta, Aydoğan Vatandaş'ın yazmadığı neler neler anlatılıyordu. Tüm bu anlatılara bakılınca, İsrail halkının oldukça kindar ve oldukça DİNDAR bir toplum olduğu anlaşılıyor. Dolayısıyle kutsal kitaplarında bahsedilen Kutsal Topraklar'ı ele geçirmek için her yola başvuruyorlar.

TİMAŞ yayınlarından basılan bu kitap, çıktığı dönem mahkemeye veriliyor ve toplatılıyor. Daha sonra kitap aklanıyor ve tekrardan baskı üstüne baskı yapıyor; elimdeki kitap 33. baskıdır.

Kendi bilgi dağarcığıma göre, kitap içerisindekilerin %100 doğru olduğuna emin değilim, ancak, büyük bir kısmının doğruluğuna inanıyorum. Böyle bir kitabı okumanız, ortada neler döndüğünü size gayet açık şekilde anlatacaktır.

 * Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

Uyanılan bir sabah

Uyanılan bir sabah

Sabah erkenden uyandığını sanan adam, usulca süzüldü yatağından. Saate baksaydı eğer, işe geç kaldığını anlayacaktı. Ancak o, erkenden uyandığını sanarak, doğruca banyoya gitti. İlk, aynana baktı. Solgun ama uykusunu almış bir yüz gördü, hafif sakallı ve gözleri çapaklı. Suyu açtı sonra. Su bir müddet boşa akarken, o hâlâ kendisine bakmaktaydı aynada. Lavobanın kenarını elleriyle tuttu ve hafifçe kamburunu çıkartarak eğildi, ancak yüzü hâlâ aynadaydı; su da hâlâ boşa akmaktaydı...

Anlaşılmaz bir kitabı okumaya çalışan biri gibiydi, aynada yüzünü inceleyen adam: Yanaklarına, burnuna, gözlerinin içine, kaşlarına, çenesine, saçlarına baktı, baktı durdu. Sonra ellerini suya tuttu; iki elini birden. Avcunda sabun varmışçasına ovuşturdu, akan suyla. Gözleri aynada, ötesinde kendini okumakta; anlamıyormuşçasına öylece bakmakta, sayfaları boşa çevirilen bir kitapmışçasına, hâlâ boşa akan suyun şırıltısıyla...

Nihayet dondu elleri akan suyla, gözleri kaydı avuçlarına; kırmızı benekler oluşmuştu elinin ayalarında. Buz gibi, dedi, su bu gibi... Musluğu kapattı. Islak ellerini saçlarına daldırdı, havlu niyetine bolca kuruladı. Saç diplerini kaşıdı.

Banyonun kapısından çıkıp odasına girmek üzereyken durdu. Geri dönüp, aynanın önündeki diş fırçasına baktı. Sağ elini çenesine götürüp parmaklarıyle okşadı. Diş fırçasına bir şey diyecekti de, unutmuştu sanki. Bir adım attı diş fırçasına doğru, ama sonra vazgeçip hızla geri döndü ve banyodan çıkıp yatak odasına girdi. Tam komidinin üstündeki saate bakacaktı ki, birden durdu ve yavaşça arkasını dönüp banyoya yöneldi tekrardan. Banyonun kapısına gelip durdu, içeri baktı; bir diş fırçasına, bir havluya, bir de klozete. Saçlarını yine kaşıdı, hiçbir şey anlamıyormuşçasına. Bir müddet durdu öylece kapıda.

Bir eliyle çıplak göğsünü kaşıdı. Sonra gözleri duşa kaydı birden, çıplak göğsünü kaşırken. Göbeğine, oradan da donunun içine kaydı, kaşıyarak giden parmakları. Testislerini avuçladı, sonra tırnaklarıyla kaşıdı. Kaşınırken vücudunu dikleştirdi ve sonra kalçalarını öne itip, az da olsa esnetti bedenini, bir yandan kaşıyorken testislerini. Tahrik oldu sonunda, elleri donunda, kaşıyorken testislerini tırnaklarıyla. Kavradı eliyle, en dibinden sıktı, henüz pek kan dolmamış kamışını... Çekti ellerini aniden, donunun içinden. Kaşıyan elini götürdü burnuna, tiksinmiş bir yüz ifadesi oturdu suratına. Duşa baktı sonra. Fakat o yürüdü lavaboya. Suyu açtı, ellerini yıkadı sabunla. Musluğu kapattı, havluyu aldı, kuruladı ellerini, bir yandan bakarken aynaya.

Çıktı banyodan, odaya yöneldi. Komidine yakşaltı ve bir sigara yaktı. Saate bakmak aklına gelmedi. Odadan çıkıp, koridora yöneldi, sonunda mutfağa girdi. Su ısıtıcısına su koydu, çeşmeden doldurmuştu. Düğmesine basıp bekledi kaynamasını, bir yandan da içiyordu sigarasını. Çok koymuştu suyu, geç kaynayacaktı. Sigarasına baktı, külü birikmiş, neredeyse yere düşecek sandı. Külünü silkeledi lavaboya. Musluğu açıp söndürdü sigarasını, atmadan önce naylon poşete, çöp niyetine.

Isıtıcıya baktı, anladı ki kaynamasına vakit vardı. Mutfaktan çıkıp koridora vardı. Odasına doğru yürüdü... Girdi içeri, nihayet saate bakmak aklına geldi. Vardı komidine, bakmak için eğildi saate. On biri on geçiyordu, şaşırdı kendince ve şöyle dedi sessizce: Yuhh!..

Geçti yatağına, yorganın altına girip, gözlerini dikti tavana. Değmez, dedi, bu saatte işe gidip, azar yemeye değmez. Yorganı biraz daha çekti boynuna. Mutfaktan bir ses duydu, su kaynamıştı sonunda. Gözleri, gözleri yavaş yavaş kapanıyor, uykuya dalacaktı az sonra...

Murat Dicle
29.01.2014

Sansınlar istersin ki

Sansınlar istersin ki beni senden daha farklı bir insan gibi görsünler; seni benden üstün, beni senden de öte, herkesten aşağı... Ve sansınlar istersin ki benim bildiklerim, senin bildiklerinden daha da az; böylece, bana değil, sana sorsunlar istersin hep.

Sorarlarsa eğer, ki ben değil sen hep hata yapasan: Bana sorduklarında, ondan da öte herkesten aşağıyım, diyebileceğim. Ve böylece, sen benden akıllı olduğunu düşündüğünde elde ettiğin mutluluk, herkese karşı hata yaptığında elinden alınırken güleceğim, gözlerimi kısıp, sinsi sinsi... Ve sanacaklar ki sen hata yaptığında, benden bile aşağıymışsın meğer. Diyeceksin ki; alçaltmasaydım eğer, hiç olmazsa olurdum seninle eşdeğer. Şimdi düştün benim bile altıma; en üstte herkes, altında ben, benim altımda da sen. Hadi kurtul bakalım kurtulabilirsen. Ben de kurtaramam seni, atmasaydın herkesin altına beni...

Ve sen bana nerede hata yaptığını sorduğunda, ben sana; bildiklerinde ve bilmedklerinde değil, kibrinde ara diyeceğim hatanı.
 

Murat Dicle
29.01.2014

DELİFİŞEK, Josè Mauro de Vasconcelos

DELİFİŞEK
Josè Mauro de Vasconcelos

Serinin son kitabı Delifişek ile Zezè, Natal'den artık ayrılma kararı alıyor. Böylece dünyaya -belki de kendi dünyasına- açılacak...

Şeker Portakalı, Güneşi Uyandırlarım kitaplarından sonra, üçlemenin son kitabı Delifişek'te, Zezè yirmili yaşlarını sürmektedir. Olaylardan çok, Zezè'nin kafasının içindekilerinin anlatıldığı bir roman bu. Gençlik ateşiyle yanmanın, öpüşmenin, öpüşmelerin, çok daha fazla öpüşmenin, baba sevgisinin alevlenmesi, verilen sözler üzerine isteksizce vazgeçişlerin hikayesi anlatılıyor, bu kısacık öyküde.

Elbette, tüm seriyi baştan sona okumanızı kesinlikle tavsiye ediyorum.

* Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

GÜNEŞİ UYANDIRALIM, Jose Mauro de Vasconcelos

GÜNEŞİ UYANDIRALIM
Jose Mauro de Vasconcelos

Şeker Portakalı yazarından, bir devam kitabı; Güneşi Uyandırlalım.

İlk kitapta Zezè'nin on yaşlarına kadar geçen hayatı ele alınmıştı. Bu kitapta ise, on beş yaşına kadar geçen süre anlatılmaktadır. Zezè bu romanda da haylazlıklarına devam etmektedir. Aslıda bu, Zezè'yi pek anlamayanların kullandıkları bir tabir: Haylaz Zezè...

Oysa Zezè'nin hayattan beklentileri ve yapmak istedikleri çok farklı. O belki her erkek çocuğundan daha farklı olarak, zekası erkenden gelişmiş ve dolayısıyle, merakı onu daha da haylaz gibi algılanmasına sebep olmuştur. Masumdur Zezè...

İlk kitapta yaşanan trajik olayların ardından Zezè'nin hayatından çıkan şeker portakalı fidanının yerini bu defa, ilk başta bir cururu kurbağası almaktadır. Daha sonra Zezè kendi hayal dünyasına başka aktörler de ekleyecektir. Cururu kurbağası ile tanışan Zezè, kurbağanın isteğiyle, onu kalbine alır. O artık Zezè'nin içinde yaşamakta ve Zezè'nin güneşi uyandırması için, içten içe akıl vermektedir.

Bir devam kitabı olarak, Şeker Portakalı'ından sonra okunması gereken bir kitap. Bu kitaptan sonra ise bir diğer devam kitabı ise Delifişek romanıdır. Hâlâ okumayanlarınız varsa, okumanızı tavsiye ederim.

* Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

SAATLERİ AYARLAMA ENSTİTÜSÜ, Ahmet Hamdi Tanpınar

SAATLERİ AYARLAMA ENSTİTÜSÜ
Ahmet Hamdi Tanpınar

Ahmet Hamdi Tanpınar'ın okuduğum ilk kitabıdır.Gerçekten çok beğendim ve gerçekten sesli sesli güldüm. Yazarın çok ince bir mizah anlayışı var. Bu mizahi tavrı ile size toplumsal gerçekleri öyle güzel aktarıyor ki yazara hayran kalmamak elde değil.

Konusu Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı bir kurum etrafında dönüyor. Bu çakma-kurum'un inşaasından evellki ve sonraki olaylar ele alınıyor. Romanın baş karakteri Hayri İrdal'ın ağzından dinliyoruz öyküyü.

Günümüz toplumsal yaşantısına da rahatlıkla giydirebileceğimiz bu öykü, efkârıumumiye, yani kamuoyunun nasıl etki edilerek, gereksiz bir kurumdan istifade edilebileceğini gayet güzel anlatıyor.

Özetle, kesinlikle okunulması gereken bir eser. Hiç sıkılmayacaksınız...

* Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

Çaldığımız kapı açılsaydı şayet

Sokak çocuğuyum ben!..
Kedilerle, köpeklerle
Ve benim gibilerle
Gezerim genelde:
Öğle yemeği nedir bilmeyenlerle...

Ötekilerden farklıyız biz;
Çağırmaz annemiz,
Hadi gelin yemek hazır,
Diye...

Düşünüyorum da
Hiç mi su içmezdik biz?..
İsterdik elbet,
İçerdik de,
Çaldığımız kapı açılsaysı şayet.

Olsun, mühim olan gezmek;
Günü tam olarak bitirebilmek.
Bir çocuk başka ne ister;
Susamışsın, acıkmışsın
Ne farkeder?!

Murat Dicle
24.01.2014

Niçin bu kadar mahzundular?

İhtiyar bir kadın evde çocuklarımla meşgul oluyordu. Ben sabahleyin kalkabildiğim saatte işime gidiyor, işten kahveye geliyor, oradan Doktor Ramiz'le veya başkasıyla civar meyhanelerden birisinde akşamcılık ediyor, gece geç vakit eve dönüyordum. Bazen çocukları yatmış buluyor, sevine sevine kendimde yatıyordum. Bir gün daha geçmişti ve ben hesap vermekten kurtulmuştum. Fakat çok defa onları kedi yavruları gibi birbirine sokulmuş, birbirine yaslanmış, evin bir köşesinde beni bekler buluyordum. O zaman işte günün en korkunç tarafı başlıyordu.

İçimden geçenleri kendilerine sezdirmeden çocuklarımı kucağıma almak, gönüllerini yapmağa çalışmak, şaklabanlık etmek, gözyaşlarını kurutmak, güldürmek lazımdı. Niçin bu kadar mahzundular? Niçin bu kadar çok ağlıyorlardı ve neden böyle musallattılar? Mevcut olmalarıyle hayatıma getirdikleri güçlükler kâfi değil miydi? Hürriyetimi sıfıra indirmeleri ve beni küçücük bir daire içinde bir dolap beygiri gibi durmadan dolaşmağa mecbur etmeleri yetmiyor muydu?
Onları görür görmez içim merhametten parça parça oluyor, kendi iradesizliğime, talihsizliğime kızıyor, başımı saatlerce duvarlara çarpmak istiyordum. O zaman işte Emine, evin bir tarafından çıkıyor, yavaşça yanıma yaklaşıyor, her vakit yaptığı gibi elleriyle omzuma okunuyor, "kendine gel!" diyordu.

Ve ben kendime geliyordum.  Kararlar, yeminler, ahitler, karanlıkta dökülen gözyaşları birbirini kovalıyordu. Fakat ne faydası vardı? Ne yaşadığım hayatı beğeniyor, ne yenisine gidecek kudreti kendimde buluyordum. Her şeyden düpedüz kopmuştum. Çocuklarıma karşı beslediğim acıma hissinden başka etrafımla hiç bir bağım yoktu.

Her şeye, herkese sadece katlanıyordum. Sokağa adımımı atar atmaz, kendimi bir yığın muvazaanın, gafletin esiri görüyordum ve bulunduğum yerden, yaptığım işten gayri her yer, bana erişilmez şekilde güzel ve harikulâde görünüyordu.

Ahmet Hamdi Tanpınar
Saatleri Ayarlama Enstitüsü
Dergâh Yayınları / Sayfa:150-151

LEZİZ ŞEYLER...

İçim ağır bugün, dünküden pek farklı değil.
İçim dar, yine her zamanki gibi.
Beynim sıkışıyor,
Etrafından bastırıyor sanrılar.
Huzursuzum, etrafımdan geliyor bunlar.
Açım, doymuyorum,
Sebepiz yere yiyorum.

Kötüyüm,
Çok kötüyüm.
Dert ediniyorum her şeyi kendime.
Üşütüyorum kendimi,
Estirdiğim bu düşüncelerle;
Yalıyor ruhumu,
İşliyor bedenime.

Tütün de vermediler
Ki tüttüreyim de
Az keyifleneyim diye.
Kahvem de bitecek,
Bilmem sonra ne kalacak geriye.

Üşüyorum!
Üşütüyor
Beni ben yapan düşüncelerim.

Kalk mı dedin?
Titre mi dedin?
Sen ne bilirsin ki beni?!
Söylemek ne kolay değil mi?
Kalk sen,
Titre önce sen!
Önce sen;
Gelmelisin,
Bilmelisin,
Dinlemelisin,
Sevmelisin be!..
Sonra diyebilirsin,
Yaptım,
Ettim,
Sevdim
Ve şimdi kendine gel.

Sıcak olsaydı keşke heryer:
Çift çorap giymeseydim,
Kapşonumu başıma çekmeseydim;
Atlet ile balkonda kitabımı okuyup,
Kahvemi içseydim.
Dinlenseydim, ama huzurla.

Oysa hergün dinlencedeyim!
Sorun bakalım var mı huzur bu adamda!
Valla yok,
Billa yok!
Ne huzur var,
Ne ben var...
Yok gibiyim bir odada;
Bir ben görüyorum kendimi,
Bir de beni gören kendim.

İyi şeyler yazmak isterim;
Güzel,
Leziz şeyler:
Belki tarifler,
Ziyaretler,
İlginç şeyler.
Ama yok,
İçimden akanlardan uzak tüm bunlar.

Ruhumu akıtıyorum işte size;
Katranlaşmış,
Zift gibi,
Pis kokulu.
Böyle yazabiliyorum ancak size.
Şimdilik bunları yazabiliyorum.
Belki de...
Belki de beni bu hale mahsus sokuyor;
Yazayım,
Ayna olayım kendimle size,
Sıkayım sizi de rahat etmeyin diye.
Sevinç gözyaşları yerine,
Benim ruhuma ağlayın diye.

Öyleyse dert olsun size,
Sizin gibi düşünenlere.
Ağlamak haram olsun,
Sevinç gözyaşlarıyle.
Ağlayınca sebebi olsun,
Akıttığım acılar içinize...

Haram olsun benden aldıklarınız
Ve hala yaptıklarımı kullandıklarınız.
Haram olsun öğrettiklerim,
Ve hala öğrettiklerimle yedikleriniz.
Haram olsun size gösterdiğim şevkat,
Ve hala şevkatimle bulduğunuz huzur.

Kulaklarıma çiviler batsın,
ta içine, içine
Kanlar aksın;
Dinlemeyeyim sizi bir daha diye.
Gözlerimin bebeklerinden kör olayım,
Öyle kör olayım ki
Hissedemeyim bile;
Geleni, gideni de...
Dilimi keseyim,
ite, köpeğe vereyim.
Başımı da kesip,
Ödül diye elaleme vereyim,
Koysunlar vitrinlerine;
Bakıp bakıp övünsünler,
Eserimiz bu bizim desinler...

Murat Dicle
22.01.2014

TOPRAK ANA, Cengiz Aytmatov

TOPRAK ANA
Cengiz Aytmatov

Cengiz Aytmatov'un okuduğum ilk eseridir. Özetle, süper, deyip yorumumu bitirmek daha mı yerinde olur acaba? Üstad ne güzel yazmış. Yüz kırk sayfalık bu romana koca bir ömrü, ömürleri sıkıştırmış: Tolgoya, Suvankul, Kasım, Aliman, Maysalbek, Caynak...

II. Dünya Savaşı'na katılan Rusya, köylerden asker alımına başlar. Bir Kırgız köyünde yaşayan Suvankul ile Tolgoya'nın oğulları da bir bir askere giderler. Suvankul baba ve Tolgaya ana, toprağı işleyen ve onu çok iyi anlayan bir karı-kocadırlar. Yetiştirdikleri oğulları ile mutlu bir hayat sürmetedirler. Bir de gelinleri Aliman vardır ki en büyük oğulları Kasım'ın karısıdır.

Roman, insanlarla toprağın, insanlarla insanın, insanlarla hayvanların, özetle insanlarla doğanın antlaşmasını çok güzel anlatmaktadır. Doğa, insan için gerekli olan her şeyi vermektedir, yeterki insanoğlu doğaya vermemezlik etmesin: Toprak Ana'ya bir veren, yüz alacaktır! Doğanın kontrolü altındaki felaketlerden, insanlar yine doğanın desteğiyle düze çımayı başarmışlardır. Ancak bir de insanların yarattığı bir felaket vardır: Savaş... Savaşlarda yitirilenleri, ne doğa ne de Toprak Ana teselli edebilmektedir; edememiştir de... Can dostu Toprak Ana, Tolgoya'yı hep dinlemiştir. Ancak elden ne gelir; birlikte üzülmek, birlikte ağıt yakmaktan başka!

AŞK YÜZYILI BİTTİ, Nuran Yıldız

AŞK YÜZYILI BİTTİ
Nuran Yıldız

İçinde bulunduğumuz yüzyılı ifşa eden bir kitap. Nuran Yıldız, bizlerin gerek aşk, gerek siyaset ve gerekse de iş yaşamızda kendimize sorduğumuz: Niye böyle oluyor? ve hatta, Allah'ım ne günah işledim? gibi soruların kaynağına inmemize olanak veriyor.

Kitabın aşk ile ilgili bölümünü okuduğumda, Hande Altaylı'nın Aşka Şeytan Karışır adlı romanına da açıklama almış oldum. Aşka Şeytan Karışır adlı romanı, toplumu dejenere ettiği yolunda eleştirilerim olmuştu. Oysa, toplum zaten neredeyse bir yüz yıl öncesinden dejenere olmaya başlamış bile.

 

Bu kitap sizi değiştirebilir ya da değiştiğinizi düşünüyorsanız eğer, kendinize çeki düzen vermenizi sağlayabilir. Kitap, size bir reçete sunmuyor, sadece bir teşhiş kitabı bu. Kesinlikle herkesin okumasını salık veriyorum. Ve umuyorum ki, özellikle iş yaşamında, bu kitapta anlatılan yöntemler uygulamadan kalkar.

Başım sıkıştığında

Başım Sıkıştığında

Başım sıkıştığında gel demiştin ya;
Başım sıkıştı preste;
Ama sen yoktun hiçbir yerde,
Çocukların peşine düşmüştün,
Bir de ayakabı kutularının içine.
Seninle görüşeceğiz ahirette:
Soracağım hesabını,
Okumak varken,
Yüz liraya çalışmak ne diye?

Murat Dicle

Gök gibi bulut desenli

Gök, üstüme hiç giyinmediğim bir entari gibi;
Bulut desenli...

Bir şeker görmüştüm bir şeyde:
Bulut gibi;
Beyaz değil, pembe idi...

Ve bir köpek görmüştüm,
Buralardaki gibi başıboş değil;
Güzel bir kadını götürüyordu bir yere,
Boynundaki ipiyle...

Arkasını çevirdim
Ve baktım o şeye:
İlginç bir şey gördüm:
Sordum, domatesmiş,
Kırmızı ve yuvarlak;
İki ekmeğin arasında,
öteki de etmiş;
İlginç, hepsi yuvarlak,
İçinden taşmış
Yeşil bir yaprak...

Baktığım şeydeki şeylerin
Hepsi bana uzak.
Gök gibi,
Bulut desenli bir entari misali...

Murat Dicle

Otur Sevgili

Otur sevgili yanı başıma:
Öylece sessiz ve kımıltısızca otur.
Ses etme, çünkü seni dinledim yeterince;
Kımıldama, hareketlerin batıyor bana.
Otur sadece,
Sindireyim seni
Ve seninle ilgili herşeyi.
Sus!
Dedim ama konuşma.
İndir elini,
Sok cebine.
Bakma ayrıca bana.
Yere de bakma!
İleri bak sadece;
Gidemeyeceğin ileriye,
Benimle...

Bitiriyorum bu ilişkiyi;
Sen bitirmeye yeltenme
Ve sen sırf bu zevki yaşama diye...

Murat Dicle

Yazıp çizmek hakkında...

Yazar, düşüncelerini yazarken, okuyucularının kendi fikirleriyle donatılmasını ister; buna  bencillik de diyebiliriz: Bu, yazarın içine doğduğu dünyada kendini daha güvende hissetmesini sağlayacaktır -ki kendiyle aynı fikirde olanlarla bir çatışma söz konusu olmayacak ve olmayacağına da inanacaktır. Fakat, yazarın bu bilinçsizce (bazıları bilinçli olarak yapar bunu ve kendine bunu iş edinmiştir) davranışı, okuyuculara gerçek bir doğruyu yansıtıyor mu, yansıtmıyor mu, işte bunu, ürettiği eserler üstünde tartışarak bir sonuca varabiliriz.

Neresinden bakarsak bakalım, yazar, bencildir. Ya yukarıda dediğim gibi kensidiyle hem fikir olmamız adına fikirlerini empoze eder okuyucuya ya da yazar, oportünist davranır okuyucuya ve yazdıklarının satış grafiğini arttırarak maddi olanaklara kavuşmak ister.

Okuyucuların -ki bazen bizler de yazar oluruz- yazarları derin eleştiri yapabilecek kadar gerçekçi, felsefi ve edebi olmaları gerekir. Gerçekçilik, inatlaşma değildir; size sunulan gerçek doğruları, sizin yanlışlarınızla değiştirmeyi bilmek demektir.

Kendi adıma, şuan sahip olduğum doğrular, her an başka bir doğru ile değişebilceğini bilerek yaşamaktayım. Doğrularıma sarılıp, durağan bir ömür sürmek yerine, doğrularımı doğrulayan ya da yanlışlayan yeni bilgilere hevesle kucak açarak, dört gözle ve kulakla, gelen her türlü bilgiyi -ki sonuçta ister doğru ister yanlış olsun- beynimin içine alarak işlemeyi iş edindim kendime. Velhasıl hayat bu benim için...

Murat Dicle
12.01.2014

Kadına...

Doğrusunu söylemek gerekseydi, seni tanımayı değil sadece sana sahip olmayı isterim, derdim. Onun nerede doğduğu, geçmişte neler yaşadığı, ne renk sevdiği, hiç önemli değil benim için. Sadece onunla yarattığım an'ın bana getirdikleriyle dolduracağım cesaretimi -ki bu cesaret ile sırtlanacağım yüklerimi düşünürüm; onu, ondan doğacak çocuklarımı -ve varsa ondan önce tüm sahip olduklarımı; ödülüm olarak, bir daha, bir daha yaşayabileyim diye bu ateşli anları. Bir döngü bu aslında, en çok kadının -ve varsa kadınlarımın- yararına.

Sözün kısası, aleni olmak tehlikeli olacaktı; istediğimden vazgeçmek, ona sarılamamak ve yüklerimin altında ezilmek. Bu yüzden gizlerim ya niyetimi; çiçeklerde, çikolatalarda, mum ışığında yenilen yemeklerde; onu dinliyormuş gibi görünmelerimde; ateşini arttırsın diye verdiğim hediyelerde:

İşte bunlar benim, yani erkeklerin biricik benciliği için değil, kadının yüzlerce bencilliğine yeter olsun diye. Ey kadın! Beter olsun istemiyorsan, sorgulama, ver ateşini, yaksın isterse kendini; küllerinden doğan, bak gör nasıl da sana yetecek, senin geçmişin ile geleceğin arasında yaşayan, an'larda çoşan bu erkek...

Pekâlâ, bu çok mu âdice?

Değil, inan değil! Bu erkek, sadece bir erkek: Yüklenmekten kıvanç duyan, yüklerinin altında ezilmekten gururlanan, senin ateşinde kavrulan, terleyip üstüne yığılan, senin içine akıttığı dölleriyle büyüyen karnına hayran olan, karnını doyurmandan mutlu olan, doğuracağın çocuğundan da çocuk olan bir adam bu...

Ey kendini fahişeyle kıyaslayan kadın!

Bir fahişeyle yaşanabilecek anı, misli mislini ödeyip, seni yatakta sarıp sarmalayacak duruma getiren erkekten hiç mi kıvaç duymazsın? Niyeti yalnızca bu muydu? Aptal derim ben o erkeğe, şayet niyeti sadece kadını yatağa atmak ise. Kıvanç duy kadın, kıvanç!.. Harcanan her kuruşa değersin sen. Değmeseydin eğer, çok daha azına, senden güzeli âmade olmayacak mıydı, erkeğine? En güzeli değilsin belki sen! Ah o kahpe düşüncelerinden sıyrılıp, kendini küçük düşürmesen; ve bir fahişenin kazancıyla, senin kaybettiğini zanetiklerinle bir tutmasan kendini: Sadece o değil, sen de istiyorsun diye sevişilebileceğini bir öğrensen; tecavüze yeltenmeksizin, sadece bir zevk uğruna...

Bak kadın, erkek sevmez fahişeleri, ne kadar ucuz olursa olsun. O'nun kendi istemez fahişelerle yatmayı, kendi çıkmaza düşer de aç kalır içinde, işte o zaman duygularını yansıtır ister istemez ben'ine; ben'i çareyi iletir kendine: Hadi git bir fahişeye... Ve erkek gider; mutlu olan ben'idir, asla kendi değildir: Kirlenmiştir kendi...

Sen, sana bir kuru ekmeği getirmekten acizi dışlayan kadın: Ey vefasız!

Yatağına almaktan tiksinen, toplum önünde onu küçümseyen, onun nezaketinden faydalanan, onun zevklerine burun kıvıran... Dinle beni kadın! Bu bir sövgü değil sana; gelecekte bana ileteceğin bir övgü olacak, dinlersen sözlerimi sonuna kadar.

Anlatmadım mı sana yukarıdaki döngüyü; bak bir daha oku, nasıl kazanılırmış bir övgü. İlk başlatan sen olmalısın bu döngüyü, yoksa ezdiğin erkek acımaz, eder sana her türlü sövgüyü. Cesaret edemeyecek misin? Uzak dur öyleyse; ne onu ez, ne de onurunu...

Sanma ki erkek üstündür senden; denklik vardır: Bir bütünü oluşturur, birbirinizdeki eksikler. İhtiyaçlar vardır; onun sende, senin onda bulabileceğiniz.

Kadın sanma ki sana düşmanlık ediyor bu satırlarım. Biliyorum, bir çok erkek de okuyacak bu satırları; ağızlarından salyalar akanlar da, kadın nedir sorusuna en doğru cevap verenler de. Kadını bilen erkeğe ne diyeceğiz? Deme bir şey, sevebiliyorsan sev; döngüyü başlat -ki dönsün: Böylece hem yaşa hem de yaşat; ikinizin de ihtiyacı var buna.

Ey, salyalı köpeği yetiştiren, kızını fahişeliğe öykündüren, kahpe!

Şikayet mi ediyorsun erkeğinden? Öyleyse nedir çocuklarına verdiğin bu öğütler:

Kızına, oran güzel, buran güzel deyip, gizli gizli fahişeliğe özendirip, fiyat biçmeler; oğluna, elinin kiridir aferin, demeler; intikam mı bu şimdi? Hayır, hayır bu bir intikam olamaz! Bu düpedüz kahpelik!

Ey mutlu olmayı hak edenler: Kadınlar ve erkekler!

Bakın yukarıda anlattım, çok kötüdür bu kahpeler. Onun oğlu ya da kızı, ya bir gün denk düşerse, senin kızına ya da oğluna! Ya da gelecekte doğuracak olanlarına. Düşündün mü felaketi? Ey kahpelikten sakınan kadın; vakit varken el koy: Eğitin o kahpeyi, görürseniz şayet; yüksünmeyin, yük edin kendinize; erkeğiniz kıvanç duyarken yükleriyle, sen ilgilen onunla, çocuklarının hatırına...

Kadın, söylenecek çok şey olsa da, son sözüm olsun bu sana!

Terk edildiğinde, vaktiyle vererek yitirdiklerine ağlaman boşa; oysa vererek, bu hayatı bir müddet de olsa sürdürülebilir kılman, seni yüceltmeli. Pişiyoruz her tek edilişimizde ve terk ettiğimizde. Terk edilişlerde şükretmeyi de bilmeli, tıpkı benim gibi: Şükürler olsun beni terk edenlere ve terk ettiklerime...

Murat Dicle

11.01.2014

Nazik, pek nazikçe...

Nezaketimizden ödün vermek istemesek de,
Şahit olduğumuz bu aymazlıklara,
Nazik sözler söylemekte zorlanır olduk,
Yediden yetmişe…

Nezaketimizin sınırlarını,
Her türlü ahlaklızlığa karşı koruma içgüdüsüyle;
Yeni yepyeni lügatlardan
Ve jargonlardan,
Derin küfürler türetir olduk;
Hâlâ nazik ve kibar kalalım diye.

Dokunsun istedik sözlerimiz onlara,
Nazikçe dürtsün istedik bu ahlaksızlara.

Oysa,
Ne konuştuğumuz bu dilden,
Ne de dilimizden türeyen
Bambaşka lügatlardan da anlamadı,
Ahlaksızların, aymazların imamları.

Bir tükürüğümüz kaldı geriye,
Hani şu terbiyesizlere,
Sırf belki anlarlar diye;
Oysa hediye kabul ederler,
Yüzsüzlüklerinden aşağı kayarken,
Çok eğlenirler…

Varsın bize artık küfürbaz desinler!
Ahlaksız desinler…

Ahlaksızlığımız yüceltsin bizi;
Aymazların ahlaksızlığına,
Sürünün imamlarına,
Her küfredişimiz.

Lanet olsun onlara her sövgümüz;
Bakın,
Övgümüz olacak her küfrümüz,
Büyüyorken çocuklarımız.

Dönmesin bu laflar geri;
İncineni incitmesin,
Tâ ki yüreklerine işletsin,
Kendini imam sanan bu terbiyesizlerin!

İşte budur Tanrı’dan,
Ahlaksız imamlar için tek isteğim…

Murat Dicle

Bir tüy misali

Sevgilim...

Bana, kendim'den geçirdiğin sen'deki kendi duygularını, ben'im işleyerek -ve böylece kendim'i telkin ederek, sırf sen'i daha mutlu edebilmesi için kendine yazdığım tüm -ki ben'im için güzel ve doğru olan- sözlerimi hâlâ anlayamamış olman, sen'in kendini, tıpkı bir çölün ortasında yapayalnız bir tüy misali oradan oraya uçurman gibiydi; ve bu, kendi adıma, sen'in için daha fazla bir şey yapamayacağımı da gösteriyor; üzgünüm, ne ben sen'in için, ne de sen kendin için bir şeyler yapabiliriz -ki artık "biz" değiliz; seni, sen'in ile kendi başına bırakıyorum..

Murat Dicle

PANORAMA, Yakup Kadri Karaosmanoğlu

PANORAMA
Y. K. Karaosmanoğlu

Türkiye'nin 1933 ~ 1950 seneleri arasında geçen dönemini, panoramik şekilde anlatan bir romandır. Farklı bir çalışma. Yakup Kadri'nin daha önceden Yaban adlı eserini okuduktan sonra bu çalışması çok daha ağır geldi diyebilirim. Sadece bir roman gözüyle bakmak yanlış olacaktır. Cumhuriyet tarihi tespitleri içermektedir sıklıkla. Öyküde bir çok baş kahraman vardır. Baş kahramanlar, Cumhuriyet'in ve Atatürk'ün ölümünden öncesini ve sonrasını daha iyi anlayabimemiz için rollerini yerine getirmişlerdir.

Özellikle 1946 seçimleriyle başa gelen Demokrat Parti dönemindeki "kötüleşme" süreci çok dikkat çekiciydi, benim için. "Şu günlere nasıl geldik?" sorsunun cevabı niteliğinedir. Kitabın sonunda işlenen cinayet, şu son altı ay içinde sıklıkla gördüğümüz cinayetlerden farklı değil. Okunması gereken bir kitap. Ara ara sıkılabilirsiniz, ancak alacağınız bilgilere değer.

* Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

Victor Hugo'nun gözüyle: Direniş

Victor Hugo'nun ünlü eseri Sefiller'in ikinci cildindeki (İletişim Yayınlarından toplam iki ciltlik bir eserdir. Sefiller Cilt II. syf.265) 5 Haziran 1832 başlıklı kısmını bir yandan okurken, bir yandan da ülkemizin bugünkü durumunu sık sık düşünmeye başladım. Yazılanların ülkemizle benzerliğini, yakın zamanda ve şu sıra yaşanan olayların bir izahını okur gibi oldum. Ülkemizde halkın hükümete karşı başlatığı (pasif) ayaklanmanın -ki bu ihtilale kadar gidebilir; gerekçeleri, gidişatı, medyanın ve diğer aydınların düşüncelerini gayet güzel anlatmakta olduğunu gördüm. Dolayısıyla bu bölümü (önemli kısımlarını) sizinle paylaşmak istedim. Araya kendi yorumlarımı da -farklı bir renkte- ekleyeceğim. Okuyup, paylaşmanız dileğimle...

Murat Dicle

Yeryüzünde yasalar, gelenekler aracılığıyla uygarlık içinde yapay cehennemler yaratan, ilahi yazgıyı uğursuz insanlar aracılığıyla karıştıran bir toplum lanetlemesi oldukça; çağımızın üç temel sorunu, erkeğin yoksulluk yüzünden alçalması, kadının açlık yüzünden düşkünleşmesi, çocuğun cehalet yüzünden yeteneklerini geliştirememesi sorunları çözümlenmedikçe; bazı bölgelerde toplumun insanları boğması mümkün oldukça; başka bir deyişle ve daha geniş bir açıdan yeryüzünde cehalet, sefalet bulundukça bu gibi kitaplar faydasız olmayacaktır. (Upton Sinclair; Sefiller romanına istinaden yazdığı önsözden alınmıştır.)

GÜMÜŞLÜK MELEĞİ, Serpil Ciritci

GÜMÜŞLÜK MELEĞİ
Serpil Ciritci

Victor Hugo'nun Sefiller adlı romanına yorum yazarken, İletişim Yayınlarına teşekkür ile başlamıştım. Bu romanı yorumlamadan önce de, adını bile anmayacağım bu yayıncının yaptığı işin ta içine şey edeyim...

Hadi yazar, imla kurallarını bilmiyor; becerememiş; yüzde yüz başarılı değil bu konuda. Peki ya siz, yayıncı kimliği altında hiç mi bakmazsınız yayına hazırladığınız kitaba? Dünyada hiç bir kitapta görülmüş müdür, virgül ile başlayan bir satır, üç nokta yerine hep iki nokta kullanıldığı, noktadan sonra boşluk bırakılmadığı?.. Maalesef bu hatalar hep var. Bana göre Serpil Ciricti, Word dosyasını yayınevine vermiş, yayınevi de bodoslama kitabı olduğu gibi basmış. Oh ne âlâ iş! Vallahi bu durum sinirlerimi zıplattı. Ha şunu söyleyeyim, bu kitap adıma imazlı ve aldığım ilk gün okumak için elime aldım ve yirmi dakika sonra kitabı duvara fırlatmıştım. Serpil Ciritci'nin anlatmak istediği işi daha iyi anlayabilmek adına, ikinci bir şans verdim. Bu yayınevi, okuyucuya terbiyesizlik yapmıştır; kınıyorum... Serpil Ciritci'yi de imla kuralları konusunda daha dikkatli olmaya davet ediyorum. Çok isterse çay içmeye de davet edebilirim ;) Güzel kadın yani, yakinen gördüm; akıllı kadınları severim.

Pekâlâ, bu kadar atarlanmak yeter! Gelelim asıl mevzuya; romana...

Bu kitabı iki şekilde değerlendirmek mümkün: Bir roman olarak veya Kuantum Düşünme tekniğine bir örnek olarak. Roman olarak ele alırsam, kesinlikle sınıfta kaldı diyebilirim. Ancak bu, sanki yazarın -ki kendi düşüncem- ilk roman deneyimi gibi; dolayısıyle çok da üstüne gitmenin bir anlamı yok. Bu yolda kendisine başarılar diliyorum. Naçizane, bol bol klasik romanları okumasını salık veriyorum. (Farkındayım bu oldukça önyargılı bir düşünce oldu. Kim bilir, belki de kendisi harika bir edebiyat takipçisidir) Bilem ama bazı insanlar roman okumayı bir kayıp olarak görüyorlar. Onlar sadece araştırma vb. kitap okumayı tercih ediyorlar. İşte zaten bu yüzden aldıkları eğitim ile uygulama sahalarında bol bol hata ve uyuşmazlık yaşamaktadırlar.

Romandaki öykü bire bir olmasa da bana Hande Altaylı'nın Aşka Şeytan Karışır romanını çağrıştırdı. Her iki öyküdeki karakterlere bakarsak; hem o kadar para pul içinde ol, hem de fıstık gibi hatun ol ve sıkıntı yaşa; çözemedim ben bu durumu... Ben çözemedim, başkası çüzmüşse bilemem :)

Esas önemli olan kısma gelemedim bir türlü. Serpil Ciritci'nin almış olduğu eğitimler ve sertifikalar kitabının sonunda bir bir yazılmıştır. Bunlar 2-3 senede yapılacak, öğrenilecek işler değildir. Oldukça uğraş ve bilgi gerektiren işlerdir. Önemli olan şey -ki bu romanda: Kuantum Düşüncedir... Düşüncelerin, olayların, kişilerin birbiriyle bir şekilde bağlantılı olduğunu vurguluyor, yazar bu romanda. Belki benim gibi bir çoğunuz için yenidir bu. Ancak oturup düşündüğünüzde, biraz araştırma yaptığınızda epey ilginç şeylere ulaşacaksınız. Mistik bir olaydan bahsetmiyorum. Bildiğiniz fizikçilerin ortaya attığı Kuantum olgusuyla ilintili bir şeydir bu: Kuantum Düşünce. Roman size, kendi düşüncelerimizin bize getirdikleri ile bize farkında olmadan gelen işaretler üstünde duruyor. Bu anlamda, bizlerin farkındalığını geliştirmek adına bile okunabilir roman diyebilirim. Çokça mızmızlık etmiş olsam da, bu romanı okumuş olmaktan mutluyum. Bir olguyu, bir roman içerisinde örneklemeyle öğrenmek daha güzel bence. 

Küsmek yok ama! ;)

* Diğer kitap yorumları için tıklayınız.

SEFİLLER, Victor Hugo

SEFİLLER
Victor Hugo

Öncelikle İletişim Yayınlarına teşekkürler. Çok güzel bir kitap hazırlamışlar. Sizlere tavsiyem, böylesi klasikleri bilinmeyen yayınevlerinden alıp okumayınız. Feci şekilde tercüme hataları ile karşı karşı kalırsınız. Hele hele Kum Saati yayıncılıktan hiçbir kitap almayın!

"Sefiller" diyince ilk olarak, sefillik çeken, ezilmiş bir teba aklınıza gelebilir. Bu romanda bana göre sadece Fantine ezik bir karakter olarak öne çıkıyor. Özellikle Fantine'in adı geçen bölümlerde oldukça fazla dramatik sahneler var. Ara ara bana klasik ACI içerikli Türk filmlerini andırdı. Ancak ben romana bir bütün olarak baktığımda, oldukça güzel bir anlatı olduğunu gördüm. Devasa bir hikaye bu. Fantine dışındaki kararkterlerde kabaca, bir uyanıklık, bir çakallık vardı hep. Ara küçük karakterlerin bazılarında ezik dialogları yok değil tabii.

Victor Hugo güzel bir anlatı ile birlikte, dönemin tarihini, şehrin yapısını ve sosyal yaşantısının detaylarını da oldukça usta bir dille anlatıyor. Dolayısıyle bu roman bir yandan, bir bilgi kaynağı olarak da ele alınabilir. 

Kitabın bir özetini burada vermeyeceğim. Konu olarak tüm olaylar Jean Valjean'ın etrafında dönmektedir. Bu olayların içerisinde en önemli -ki şu günlerde bizi de ilgilendiren- bölümü Denis Sokağı Destanı adlı bölümdür. İlerleyen günlerde Normatif Gazete'de bu konuyla ilgili bir köşe yazısı yazacağım. Neden bu bölüm ile çok ilgilendim orada bunu görebileceksiniz. Üstad, 1832'deki ayaklanmayı oldukça güzel anlatmış ve öncesinde müthiş bir şekilde, ayaklanmalarla ilgili bir analiz yapmıştır. Üstadın elini ayağını öpersiniz, bu analizi okuduğunuzda.

İletişim Yayınlarından iki cilt halindeki bu romanı okumanızı öneriyorum. Okumamanız büyük bir eksiklik olacaktır.

Diğer kitap yorumlarım için tıklayınız.